۱۳۹۲ اردیبهشت ۳۱, سه‌شنبه

افغانستان و دشواری بیلانس روابط با هند و پاکستان




هادی صادقی

رییس جمهور کرزی قبلا گفته بود که "پاکستان برادر دوگانگی ماست و هند دوست بزرگ ما، پیمانی را که با دوست بزرگ امضا کردیم برادر ما را متاثر نمی کند"؛ اما حفظ و تداوم این برادری و دوستی برای افغانستان مخمسه بزرگی است که چندان راحت و بی هزینه هم نیست. از دیدی، تمام نابسامانی ها، بی ثباتی ها، جنگ و در بدری کنونی افغانستان نتیجه رقابت های همین دو کشور دوست و برادر در افغانستان می باشد. این دو کشور، سرسخت ترین رقبای هم هستند که تنها در طول شش دهه گذشته سه جنگ پرهزینه و سنگین را در برابر هم گذرانده و در تمام این مدت مناسباتش برسر تیغ گذشته است.
بدخُلقی های برادر همسایه، تاکنون به افغانستان اجازه نداده است که با دوست بزرگش (هند)  دوستی کند. نفوذ گسترده پاکستان در لایه های مختلف اجتماعی و بخش های مختلف سیستم دولت و در دست داشتن ابزار های فشار مهم بالای افغانستان، افغانستان را در طراحی چارچوب همکاری های دوامدار و حفظ مناسبات نزدیک با هند در ناگزیری سختی قرار داده است. حضور موثر هند در عرصه های اقتصادی و انکشافی و نقش سازنده آن در روند های سیاسی ده سال گذشته افغانستان، این کشور را به دوست مطمئن و متحد مقبول برای افغانستان تبدیل کرده؛ اما افغانستان بخاطر ناگزیری های نتوانسته فارغ از مصلحت ها و دغدغه های برادر و همسایه، با این کشور جسورانه وارد تعامل و همکاری های سازنده و مفید شود.
اکنون اما به نظر می رسد پس از این افغانستان می خواهد در این مثلث فارغ از مصلحت های پاکستان وارد اقدام شود. تصمیمات اخیر دولت افغانستان و اظهار نظرهای رسمی مقام های حکومت، پیام های روشنی را برای اسلام آباد و دهلی نو فرستاد و بنیاد های محکمی برای تامین همکاری های دوامدار میان کابل و دهلی نو شکل گرفته که قابل قدر و امید بخش است. افغانستان اکنون با هند سند پیمان استراتژیک و موافقت نامه امنیتی را امضا کرده است در حالیکه تقاضای مکرر اسلام آباد برای امضای سند پیمان استراتژیک را بابی اعتنایی بدون پاسخ گذاشته است.
تاکنون بخش زیاد سربازان امنیتی افغانستان در هند آموزش می دیدند و اساسا اکنون قرار است تقویت نهادهای امنیتی، نظامی و ملکی افغانستان را به این کشور واگذار نماید؛ در حالیکه تقاضای بار بار اسلام آباد مبنی بر آموزش نیروهای امنیتی افغانستان را با سردی رد کرده است. علاوه برآن، مناقشات مرزی افغانستان با پاکستان به عنوان یکی از اجنداهای اصلی مذاکرات کرزی با همتای هندی اش، پیام قاطع دیگری برای پاکستان است. این تنها حکومت افغانستان نیست که به حفظ و تامین مناسبات نزدیک با هند علاقمند است؛ بلکه مردم افغانستان، آمریکا و بیشتر کشورهای منطقه نیز تمایل شدیدی به ایجاد همکاری های دوامدار میان کابل و دهلی نو می باشد. چندماه پیش، لئون پانیتا وزیر دفاع وقت آمریکا نیز در سفر به دهلی نو خواهان نقش آفرینی سیاسی هند در افغانستان شد. او به صراحت از هند خواست که در روند های سیاسی افغانستان خصوصا انتخابات و پروسه مصالحه سهم گرفته و مدیریت سیاسی افغانستان در پس از 2014 را بدست بگیرد. بازیگران مهم منطقه نظیر رسیه، ایران و کشورهای اروپایی نیز علاقمند نقش آفرینی سیاسی هند در افغانستان می باشد. هند در نگاه مردم افغانستان، احزاب سیاسی، رسانه ها و جامعه مدنی افغانستان نیز از مقبولیت بیشتری برخوردار بوده و طرفدار تامین همکاری های دوامدار با این کشور می باشد.
اکنون وقتش است که حکومت افغانستان با یک چرخش جسورانه، مناسبات خود با پاکستان و هند را مورد باز نگری قرار داده و فارغ از مصلحت ها، دغدغه ها و نگاه چپ چپ پاکستان باهند و سایر کشورها وارد همکاری وتعامل شود. هند تاکنون همکار و متحد خوبی برای افغانستان بوده؛ برعکس پاکستان همسایه ای بد خویی بوده که جز ویرانگری، تخریب و مداخله چیز دیگری برای افغانستان نداشته است. تمایل شدید به همکاری میان دولت و ملت های دو کشور، فرصت خوبی برای ایجاد همکاری های دوامدار می باشد. رییس جمهور کرزی باید در این سفر پیوندهای گذشته و مبناهای همکاری های مشترک را تقویت کرده و بنیاد همکاری های محکمتری را بنا نهد. بگذارد پاکستان با تهدید، تخریب و مداخله اش در افغانستان زهر عقده اش را خالی نماید. هند می تواند بخش عمده کاستی های نیروهای امنیتی افغانستان را تکمیل کرده و در عرصه های بازسازی، انکشاف و کمک اقتصادی به افغانستان نقش موثری را بازی کند. 

 تذکر: این مطلب قبلا در روزنامه اطلاعات روز نشر شده

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر