اخراج اجباری کودکان افغانی از ایران با چه توجیهی؟

هادی صادقی

دفتر ساحوی کمسیون مستقل حقوق بشر در هرات اعلان کرده است که دولت ایران بیش از هزار طفل افغان را به صورت اجباری بدون اجازه خانواده های شان به افغانستان انتقال داده اند. گفته می شود حکومت ایران می خواهد با اخراج اطفال مهاجرین افغانی از ایران به افغانستان، خانواده های آنهارا تحت فشار قرار دهد تا ایران را ترک  گویند. تاکنون حکومت  ایران حربه های گوناگون اعمال فشار بر مهاجرین افغانی را برای بازگشت اجباری آنها بکار برده اند؛ از بستن دروازه های مکاتب و دانشگاه بر روی آنها گرفته تا گرفتن مبالغ هنگفت و سنگین به عنوان حق الاقامت خانواده ها، تا تحریم کردن آنها از خدمات عمومی دولت و وضع مقررات شدید رفت و آمد و گشت و گذار آنها در شهر و بازگرداندن اجباری آنها همه و همه از حربه های مختلف اعمال فشار دولت ایران بر مهاجرین افغانی بوده تا آنها را مجبور به بازگشت دوباره به افغانستان نمایند. اما اخراج اجباری بیش از هزار طفل خوردسال مهاجر افغانی از ایران، حربه ی تازه دولت ایران می باشد. این امر نشان می دهد که جمهوری اسلامی در برخورد با مهاجرین بی پناه افغانی به هیچ اصل انسانی و ارزش اسلامی اعتنایی نداشته و با سیاست های نژاد پرستانه اش بدیهی ترین مرزهای انسانی را نیز در برخورد با مهاجرین افغانی شکسته اند. اخراج اجباری کودکان خوردسال بدون اجازه والدین آنها، گونه ای از آدم ربایی تلقی شده و جنایت انسانی است. این امر نه تنها به عنوان کاربست ترغیب یا اجبار عودت مهاجرین به کشورش از سوی یک کشور توجیه پذیر نیست، بلکه دست زدن به این امر، در شرایط جنگی و منازعات مسلحانه از مصادیق صریح جنایات جنگی تعریف شده و هیچ کشوری حتی در بد ترین شرایط حاضر نیست دست به این عمل بزند.

اخراج اجباری کودکان خورد سال بدون رضایت خانواده های آنها از هر نظر محکوم است. این امر نه تنها از نظر حقوقی و قانونی، بلکه از نظر انسانی و اسلامی نیز محکوم بوده و هیچ کسی در هیچ شرایطی حق این را ندارد که به اخراج و انتقال اجباری کودکان به شکل دست جمعی اقدام کند. کودکان تا زمانیکه از نظر قانونی به سن تکلیف و بلوغ نرسیده، دارای حقوق خاص است. آنها باید در کنار والدین و خانواده های شان زندگی نمایند و صرف نظر از جنسیت، منطقه، نژاد و کشور باید به آموزش و پرورش و محیط انسانی مساعد دست رسی داشته باشند. کودکان هیچ اختیاری ندارد که در افغانستان زندگی نماید یا ایران. آنها برای محل زندگی تابع تصامیم خانواده های شان بوده و باید در کنار آنها زندگی نماید. بنابراین بازگرداندن اجباری آنها بدون رضایت والدین شان آنهم به شکل دست جمعی هیچ توجیهی ندارد.  کودکان در شرایط سنی زیر هجده سال، از هر نظر آسیب پذیر بوده خطرهای جسمی، روحی و روانی گوناگونی آنها را تهدید می کند. بنابراین آیا حکومت ایران در جریان جمع آوری و بازگرداندن آنها به افغانستان که گفته می شود دو ماه طول کشیده، امنیت جسمی و جنسی آنها را تامین کرده است؟ چه اطمینانی وجود دارد که در این مدت کودکان در اردوگاه ها و مسیرانتقال به افغانستان از سوی سربازان ایران مورد بهره برداری های جنسی قرار نگرفته باشند؟ چه ضمانتی وجود دارد که در این مدت کودکان از سوی آنها به کارهای غیرقانونی گمارده نشده باشند؟ سرنوشت نامعلوم آنها پس از عودت به افغانستان چه می شود؟

بنابراین باید گفت که دولت ایران اگر به کنوانسیون بین المللی در مورد پناهندگان و سایر قوانین بین المللی اعتنا ندارد، حداقل به الزام های انسانی و اصول اسلامی که جمهوری اسلامی خودش را متولی آن می داند، احترام بگذارد. در کجای ارزش ها و قوانین اسلامی مجوز اخراج و انتقال اجباری دست جمعی کودکان بدون رضایت والدین آنها آمده؟ آیا از نظر اسلامی و انسانی مجاز است که برای فشار بر والدین یا اعمال یک سیاست عمومی دولت کودکان معصوم را ربود و آنها را قربانی کرد؟ بنابراین باید گفت که جمهوری اسلامی ایران به رویه ی خود در قبال مهاجرین افغانی تجدید نظر کرده و حداقل در چارچوب اصول اسلامی و انسانی برخورد نماید. اگر دولت ایران خواهان اخراج اجباری مهاجرین افغانی از کشورش می باشد، بیاید یک سیاست واحد را در پیش بگیرد و اعلان نماید که مهاجرین افغانی حتما این کشور را ترک گویند. نه اینکه با اخراج اجباری کودکان  معصوم بدون والدین آنها و رها کردن آنها به مسیر نامعلوم و خطرناک، مهاجرین را وادار به خروج از ایران کند.

ایران هیچ ناگزیری داخلی و یا توجیه منطقی اخراج مهاجرین افغانی از ایران ندارد. این کشور فقط از مهاجرین افغانی به عنوان یک ابزار فشار سیاسی بر حکومت افغانستان و باج ستانی از جامعه جهانی استفاده می کند. همواره دولت ایران با طرح عودت اجباری مهاجرین افغانی از ایران، مبالغ هنگفت از سوی کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان و سایر موسسات بین المللی و کشورهای خارجی دریافت می نمایند. علاوه برآن از این ابزار در راستای مطالبات سیاسی اش علیه دولت افغانستان استفاده می نماید. 
این مطلب قبلا در روزنامه اطلاعات روز چاپ شده